4 ปีก่อนเคยนั่งทบทวนว่ามีจังหวัดอะไรบ้างที่ไม่เคยไป คำตอบคือ 3 จังหวัด ช่วงกลาง พ.ศ. 2558 เพื่อนมัธยมปลายนัดบินลงใต้ไปสตูลและนั่งเรือไปนอนเกาะหลีเป๊ะและข้ามชายแดนไปจอร์ชทาวน์ (ปีนัง) พอขึ้น พ.ศ. 2559 ออกพรรษาตั้งใจว่าต้องไปนั่งดูบังไฟพญานาคที่รัตนบุรี อำเภอบึงกาฬ ให้ได้ก็สมใจ ปีถัดมาจึงเหลือ “พัทลุง” เป็นจังหวัดสุดท้าย เพื่อนอีกกลุ่มอยากไปก็เลยอาสาจัดโปรแกรมตอบสนองตัณหาทันที
หลังรับกระเป้าจากสายพานสนามบินหาดใหญ่ก็ขึ้นรถตู้เช่าดิ่งตรงไปรองท้องมะตะบะ โรตีข้าวยำ ที่ครัวมุสลิมอันซิส แวะชิมขนมเปี๊ยะกุหลาบโคไข่ ตามโพย แล้วให้ GPS นำทางลงไปไล่ตีโพนของพัทลุงทั่วเมืองทั้ง 6-7 จุด กับกราบไหว้พระคู่บ้านคู่เมืองที่วัดถ้ำคูหาสวรรค์ พระอารามหลวงแห่งแรกในจังหวัดพัทลุง ภายในถ้ำมีพระพุทธรูปปางไสยาสน์องค์ใหญ่ และพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่ตามผนัง ด้านหน้าผนังถ้ำมีจารึกพระปรมาภิไธยย่อของพระมหากษัตริย์ของเชื้อพระวงศ์หลายพระองค์ปรากฏอยู่ ทั้ง ร.5 ร.7 ร.9 และพระราชินีบนแผ่นหิน…. ดูขลังดีจัง แล้ววนไปจอดตีนภูเขาอกทะลุ สัญลักษณ์ประจำจังหวัดพัทลุง ที่มีความสูงประมาณ 250 เมตร มีลักษณะเป็นขาหินปูน บริเวณตรงกลางมีช่องขนาดใหญ่ เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 10 เมตร สามารถมองลอดทะลุยอดภูเขา เห็นบรรยากาศของเมืองพัทลุงได้อย่างชัดเจน
ต้องเดินเท้าไต่ขึ้นบันไดคอนกรีต 1,066 ขั้น เป็นจุดชมวิวที่ “ต้องไป” เสียดายขาดการจัดการดูแลความสะอาด ทั้งขยะ ใบไม้เกลื่อนพื้นที่ขึ้นลง และต้นไม้รกบดบังวิวทิวทัศน์ บังลมด้วยเดินไปก็ยังนึกถึงอันตรายที่น่าจะสุ่มเสี่ยงต่อคนชรา เด็ก และสุภาพสตรีได้ เที่ยวไปบ่นไปนะครับแล้ววนรอบตัวตลาดเมืองพัทลุงจนหนำใจ
บ่าย ๆ ขับรถออกจากเมืองไปที่ตำบลตรีปากประ และตำบลลำปำ อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง ไปย่ำหาดริมทะเลน้อย และตรงไปลากูนรีสอร์ตใหม่เอี่ยมริมทะเลน้อย ที่มีความสมบูรณ์ในระบบนิเวศและป่าพรุแห่งเดียวของเมืองไทย ที่นี้ใครชอบธรรมชาติ รักทะเลสาบ ชอบดูนก ดูปลา และควายน้ำ กับวิถีชีวิตชาวบ้าน จะได้สัมผัสกันอย่างเต็มอิ่ม ไม่ผิดหวังเลย
ขนาดพื้นที่ใหญกว่าทะเลสาบสงขลา แต่ในทางภูมิศาสตร์แล้วทะเลน้อยถือเป็นส่วนหนึ่งของทะเลสาบสงขลา แนะนำช่วงเวลา 4-5 โมงเย็น แดดอ่อน ๆ ควรขับรถขึ้นไปชมวิวทิวทัศน์บนสะพานเอกชัย สะพานปูน ค สล. สีขาว 2 เลน (ชื่อทางการว่า สะพานเฉลิมพระเกียรติ 5 ธันวาคม 2550) ชาวบ้านมักเรียกกันว่า สะพานเอกชัย หรือ สะพานไประโนด เริ่มจากทะเลน้อย อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง ไปสู่อำเภอระโนด จังหวัดสงขลา รวมระยะทาง 4 กิโลเมตร น่าจะเป็นสะพานเที่ยวที่สุดในประเทศไทย มีจุดชมวิวเป็นระยะ ๆ สามารถชมความงามทั้งฝั่งทะเลสาบสงขลาและฝั่งทะเลน้อยได้ วิวสวยงามที่แปลกตาไม่สามารถหาที่ไหนได้อีก มองไปซ้ายขวาพาโนรามา สุดขอบฟ้า ขอบน้ำ สวยงามในยามโพล้เพล้ของแสงอาทิตย์ตกดินชอบกันแน่นอน ไปหนไหนฤดูไหนก็ไม่ร้อน ลมพัดเอื่อยอ่อนสลับกรรโชก…ชื่นใจ
จะท่อง “ทะเลน้อย” ให้ถึงแก่นอย่างแท้จริง ควรมานอนค้าง 1 คืน แล้วนั่งเรือหางยาวไปชมวิวทิวทัศน์ตอนเช้ามืด 6 โมง เป็นทะเลสาบน้ำจืดขนาดใหญ่ที่หล่อเลี้ยงหลากหลายชีวิตในจังหวัดพัทลุง
ด้วยความอุดมสมบูรณ์ มีความหลากหลายทางชีวภาพ ทั้งสัตว์ป่า สัตว์น้ำ พรรณพืช โดยเฉพาะ “นก” สายพันธุ์ต่าง ๆ ทำให้พื้นที่ทะเลน้อยได้รับการประกาศให้เป็นเขตพื้นที่ชุ่มน้ำโลก หรือ “แรมซาร์ ไซต์” (Ramsar Site) แห่งแรกของไทย มีทัศนียภาพที่งดงาม ได้เห็นวิถีชีวิตชาวประมงพื้นที่บ้านที่ออกทำมาหากินกันตั้งแต่เช้าตรู่ ไฮไลท์สำคัญของการท่องเที่ยวทะเลน้อยคือ “ทะเลบัวแดง” ที่ออกดอกสีแดงสดบานสะพรั่งเต็มท้องน้ำ ช่วงสาย ๆ ดอกบัวยังบานไม่หุบ ถ่ายรูปออกมาสวยมาก สีแดงชมพูตัดกับผืนน้ำได้ชัดเจน
และดูฝูง “นก” หลากหลายสายพันธุ์ ทั้งนกประจำถิ่นและนกอพยพมาจากที่อื่นตามฤดูกาล เช่น ที่คุ้นตาพอจำชื่อได้นกกระยาง นกกระสา นกนางนวล และที่เป็นเอกลักษณ์หนึ่งเดียวของทะเลน้อย คือ “ควายน้ำ” ที่มีฝูง หากินอย่างอิสระในพื้นที่ทะเลน้อย ควายเหล่านี้ก็คือควายบ้านที่ชาวบ้านเลี้ยงไว้โดยปล่อยให้หากินตามธรรมชาติ สามารถปรับตัวให้เข้ากับฤดูกาลต่าง ๆ ในช่วงนี้น้ำในทะเลน้อยลดลงต่ำเห็นสันดอนโผล่พ้นน้ำเจ้าควายน้ำก็จะขึ้นมาเล็มกินหญ้าบนบก แต่ถ้าเป็นหน้าน้ำที่ท่วมแหล่งหากิน เจ้าควายน้ำเหล่านี้ก็จะปรับตัวมากินพืชน้ำต่าง ๆ แทน จนเป็นที่มาของชื่อ “ควายน้ำ” นั่นเอง
นอกจากพันธุ์สัตว์ต่าง ๆ ในทะเลน้อย ความหลากหลายของพรรณพืชก็น่าสนใจไม่แพ้กัน ทั้งผักตบชวา จอก แหน สาหร่ายชนิดต่าง ๆ กก และต้นเสม็ดที่ยืนต้นในพื้นบก ทะเลน้อยยังเป็นแหล่งกำเนิดของพืชพันธุ์สำคัญคือ “กระจูด” ที่นำมาใช้ในงานจักสาน ในพื้นที่ใกล้เคียงกับทะเลน้อยแห่งนี้มีหลากหลายชุมชนที่นำ “กระจูด” มาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์หลากหลายรูปแบบ…ยินดีกับชุมชนรอบทะเลน้อย สามารถสร้างงาน สร้างอาชีพ หล่อเลี้ยงชีพได้ ทั้งรีสอร์ต โฮมสเตย์ ร้านอาหาร เรือหางยาว รถรับจ้าง ขายผลิตภัณฑ์ในตลาดนัด ผัก ผลไม้ ปูปลาหอย อาหารสด จากสัตว์น้ำและแปรรูปตากแห้ง
ทะเลน้อย หลังการล่องเรือดูแสงแรก อิ่มตากับสีสัน สดใส อิ่มใจกับการฟอกปอดอย่างเต็มที่ ทะเลน้อยคือสถานที่ที่ควรไปเช็คอิน แวะค้างแรม เยี่ยมเยียนมากที่สุดในปีนี้ แต่ก็น่าจะประหลาดใจที่คนไทย 100 คนไม่รู้จักจังหวัดพัทลุง ถึง 95 คน ก็ว่าได้ ทริปนี้คุ้มค่าจริง ๆ ที่ได้รู้จักจัก “ทะเลน้อยและพัทลุง” จังหวัดสุดท้ายที่รอคอยมานานแสนนาน…
ที่มา: อินทาเนีย ฉบับที่ 1 ปี พ.ศ. 2563 คอลัมน์ เที่ยวกับอินทาเนีย (Journey & Yummy) โดย สุวิทย์ เมฆวิบูลย์ วศ.17