“สุโขทัย” ยิ่งใหญ่กว่าที่คิด ไม่นิดอย่างที่นึก

เป็นอีก 3-4 จังหวัดที่ไปกี่ครั้งก็ ไม่เบื่อ มีตารางท่องเที่ยวหมุนเวียน สลับสับเปลี่ยนไปเรื่อย ๆ มีอะไรใหม่ ๆ ออกมาชวนไปเที่ยว ให้ได้พบปะ สิ่งดี ๆ มาเติมเต็มตัวเราเสมอ… ในรอบ 2-3 ปีนี้ ไปมา 6 ครั้งและไม่ใช่ ช่วงงานลอยกระทงเผาเทียนเล่นไฟ ที่เรามีภาพจำกับ “สุโขทัย”

ใครชอบหาสถานที่เงียบ ๆ ยังคงความ เป็นชนบท ธรรมชาติโอบล้อมด้วยแนว สันเขา ทุ่งนาสีเขียว อากาศเย็นสบาย มีหมอกจาง ๆ ในยามเช้าให้ได้วิ่ง เดิน จ๊อกกิ้ง ถ้ามีเวลามักจะใช้วันว่าง ๆ สัก 3-4 วัน อำเภอทุ่งเสลี่ยมจะเป็น ตัวเลือกแรกให้ไปหาเธอ…

สุโขทัย เคยเป็นราชธานีแห่งแรกของชาติไทย เมื่อ 700 ปีมาแล้ว เป็นจังหวัดหนึ่งในเขต ภาคเหนือตอนล่าง คำว่า “สุโขทัย” มาจากคำ 2 คำคือ “สุข+อุทัย” หมายความว่า “รุ่งอรุณ แห่งความสุข” ชาวบ้านคนเก่าแก่จะเรียกว่า โต้งเสลี่ยม ที่เราอาจจะไม่คุ้นหูกัน… เป็นอำเภอ เงี้ยบเงียบ ที่แสนจะสโลว์ไลฟ์ เป็น 1 ใน 9 อำเภอของจังหวัดสุโขทัยที่ยังไม่ค่อยเป็นที่รู้จักของ นักท่องเที่ยวมากมายนัก ห่างจากอำเภอเมืองสุโขทัยประมาณ 68 กิโลเมตร จากลักษณะ ภูมิประเทศและวัฒนธรรมของชุมชน น่าจะขยายมาจากจังหวัดลำปาง (ประตูสู่ล้านนา) ใช้เป็น จุดพัก เพราะมีตำแหน่งศูนย์กลางสำหรับการท่องเที่ยวในสุโขทัย ไม่ว่าจะไปเมืองเก่า ราชธานี สุโขทัยแห่งแรกของชาติไทย ไปเมืองแฝดเชลียง (หรือศรีสัชนาลัย) อาณาจักรที่รุ่งเรืองด้วย อารยธรรม ศิลปะและศาสนา หรือไปสวรรคโลก เมืองหนึ่งเดียวที่ถูกลดชั้นจากจังหวัดมาเป็น อำเภอ และลับแล ที่ไม่ลึกลับแต่น่าเที่ยวน่ามอง

3-4 วันเต็ม ๆ จัดคิวออกไปเดินย่ำ นั่งรถราง ขึ้นลงรถตู้วนเข้าออกเขตอุทยานประวัติศาสตร์ เมืองเก่าสุโขทัยและศรีสัชนาลัย อุทยาน 2 แห่งนี้หลายคนเคยไปกันมาแล้ว จะขอมาเล่าถึง รายละเอียดในโอกาสต่อไป ขอแนะนำพุทธสถานในอำเภอทุ่งเสลี่ยมที่ต้องเข้าไป คือ วัดทุ่งเสลี่ยม ที่มีหลวงพ่อศิลา (ที่เคยถูกขโมยหายไปอย่างไม่มีร่องรอยเมื่อ 30 กว่าปีก่อน จนไปพบเจอจึงได้ ไถ่ถอนคืนมาจากชิคาโก) แล้วก็วัดพิพัฒน์มงคลที่มีหลวงพ่อทองคำประทับอยู่ ได้เห็นงานตกแต่ง โบสถ์ แต่งศาลาอย่างสุดอลังการ และที่ห้ามพลาดคือวัดท่าชุม วัดเก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองทุ่งเสลี่ยม ไปดูร่องรอยประวัติศาสตร์ยุคสุโขทัยที่ยังปรากฏให้เห็น…

ทุกครั้งที่ไปเดินสบาย ๆ ในอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยและศรีสัชนาลัย มักจะเหม่อลอยคิดถึง เรื่องชนชาติไทย ซึ่งไม่น่าจะอยู่ที่สุโขทัยและแถบสุวรรณภูมินี้เพียงชนเผ่าเดียว เพราะเห็นได้ จากศิลปโบราณวัตถุ ทั้งตัววัด คูเมือง มีทั้งจากละโว้ ศรีวิชัย ล้านนา และขอม จึงเห็นคล้อยตาม กับบทความของอาจารย์อัษฎางค์ ยมนาค ขอคัดลอกมาให้อ่านกันครับ

ขอมไม่ใช่เขมร แต่เป็นต้นตระกูลไทย ที่พัฒนามาเป็นสยาม

เมื่อวันก่อนเราคุยเรื่องเขมรในเพจนี้ว่า เขมรเคลมว่า ศิลปวัฒนธรรม สถาปัตยกรรมของไทยลอกเลียนแบบมาจากเขมร ซึ่งความจริงเป็นสิ่งตรงกันข้าม ความจริง ก็คือ ที่เราคุยกันมาแล้วว่า ขอมคือคนผิวคล้ำ ตัดผม เกรียน นุ่งชุดโจงกระเบน และอาศัยอยู่ในลุ่มแม่น้ำ ทางภาคกลางของไทยในปัจจุบันมานานนับพันปี

ค่อนข้างชัดเจนว่า ขอมคือต้นตระกูลของไทยโบราณ ทางภาคกลาง ซึ่งก็คือละโว้และสุวรรณภูมิ แล้วพัฒนา มาเป็นอยุธยา

ขอมคือต้นตระกูลของไทยโบราณ

แต่คำว่า ขอม ยังรวมถึงคนเชื้อชาติอื่น ๆ ที่อาศัยปะปนอยู่ในบริเวณเดียวกันนี้ด้วย เหมือนสยามที่หลัก ๆ หมายถึงคนไทย แต่จริง ๆ แล้วยังมีคนเชื้อชาติอื่นอาศัย ปะปนอยู่ด้วยกัน และเรียกรวมกันว่าสยาม อำเภอสวรรคโลกถูกเติมสีสันด้วย Street Art ในซอยตลาดตรงข้ามสถานีรถไฟ เพียง 7-8 ภาพก็ประทับใจไม่แพ้ปีนัง มะละกา สงขลา อย่าลืมไปแอ๊คท่าหน้าสถานีรถไฟและป้ายสถานีที่ริมทางรถไฟ อารมณ์เรทโทร วินเทจผุดขึ้นมาง่าย ๆ เลย

จัดสรรเวลาไปเที่ยวลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ เหนืออำเภอศรีสัชนาลัยไม่เกิน 1 ชั่วโมง ลองแวะไปชิมทุเรียนหลงหลิน 1 กิโลกรัมราคา 380-500 บาท รสชาติหวานดี ลองเทียบกับหมอนทอง ชะนี ก้านยาว ที่เราคุ้นเคย ไม่ลองไม่รู้ และหากมีโอกาส ก็แวะไปเยี่ยมชมบ้านเจ้าพระยาสุรสีห์ (เชย กัลยาณมิตร) จะเข้าใจระบบ การปกครองบ้านเมืองสมัย ร.5 และ ร.6 ขึ้นเยอะ ของดี ๆ ที่บ้านหลังนี้มีให้ศึกษา 1-2 วันก็อาจไม่เพียงพอ พลาดไม่ได้ครับ สำหรับผู้สนใจประวัติศาสตร์อีกหน้าหนึ่ง ของกรุงรัตนโกสินทร์

อาหารอร่อยสำหรับแถวนี้หาไม่ยาก มีคุณภาพดีแต่ราคาถูก แนะนำ 5-6 ร้าน อาหารเช้า ร้านกนกศิลป์ ข้าวแกง ซาลาเปา ขนมจีบในตัวอำเภอเมือง อาหาร กลางวัน ก๋วยเตี๋ยวสุโขทัยตาพุธ (อำเภอศรีสำโรง) ข้าวเปิ๊บก๋วยเตี๋ยวโบราณ ที่ร้านยายเครื่อง (อำเภอศรีสัชนาลัย) อาหารเย็น 2 ร้านที่ต้องไป มีร้าน สามแสน (อำเภอทุ่งเสลี่ยม) อย่าลืมสั่งเมนูอาหารพื้นเมืองดั้งเดิม ยำไก่ผีปู่ย่า ต้มยำปลาน้ำอ๊อด ปลานิลทอด เมนูแปลก ๆ แต่ถูกปากแน่นอน เพราะใช้วัตถุดิบ จากธรรมชาติท้องถิ่น สมุนไพร และการปรุงสืบทอดมาจากภูมิปัญญาชาวบ้าน ปู่ย่าตาทวดที่เป็นมรดกตกทอดกันมา…

อีกแห่งที่ต้องไปคือร้านป้าทรง (อำเภอศรีสัชนาลัย) ผัดมะเขือยาว ต้มยำปลา น้ำจืด คือสุดยอดเมนูที่คัดเลือกมาเล่าสู่ให้ตามไปชิมกันครับ… เป็นร้านอาหาร แบบบ้าน ๆ ชาวบ้านเขาฝากท้องกัน “ป้าทรง” ฝีมือดีมาก รสชาติเยี่ยมมาก กลมกล่อมทุกเมนู ไม่มีหวานให้โมโห ในบางเมนูที่ในอดีตปู่ย่าเราไม่เคยปรุงหวาน วันนั้นสั่งยำผักกรอบ ผัดไก่เม็ดมะม่วงหิมพานต์ ต้มยำปลาคัง ยำปลาดุกฟู ผัดมะเขือยาว อร่อยชนิดต้องตักข้าว 2 ทัพพี 2 ครั้ง… เสียดายคนท้องถิ่นเหมือน จะฝากท้องไส้ไว้กับป้าทรงกันทั้งอำเภอ มากันแน่นร้านที่มี 20 โต๊ะ แม่ครัวปรุง แทบไม่ทัน ราคาเพียง 70-80-120 ถูกมาก ๆ แนะนำว่าใครไปอุทยาน ประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย เที่ยวสวรรคโลก หรือหาดเสี้ยวดินแดนแห่งผ้าทอมือ ลายโบราณ ต้องแวะมาชิม ห้ามพลาดครับ

ส่วนคอกาแฟอย่าลืมไปเช็คอินระเบียงกาแฟ ที่มี แปลงนา คอกวัวควาย และฮ่อมโด่ฟาร์ม ที่มีฉากเป็น สันเขาบ่อน้ำ ติดแนบชิดโต๊ะ 2 บรรยากาศ ที่อำเภอ สวรรคโลก ไปแล้วไม่ผิดหวังแน่นอน คนชอบขนมหวาน ต้องแวะโรตีลิซึ่ม มีเมนูโรตี 10-20 เมนู ให้หวานมัน สุด ๆ ที่ทุ่งเสลี่ยม

ที่พักที่หลับนอน มีรีสอร์ตชั้นดีมาตรฐานสากล รับรองคุณภาพด้วยราคาที่เป็นมิตรกับกระเป๋าตังค์ แต่สะอาด ปลอดภัย ร่มรื่นด้วยไม้สวนไม้ดอก ล้อมรอบ ด้วยทุ่งนา อยู่ในย่านชุมชนของอำเภอ คุณเบิ้ม กุศล ศานติธรรม เพื่อนสนิทสมัยชั้นประถม เขาบรรจงปั้น

ต้นฝนรีสอร์ต ขึ้นมาจากความฝัน ลองหาเวลาไปเที่ยว สุโขทัยสักครั้งตามเส้นทางที่เล่ามา แล้วทุกคนจะลืม เชียงใหม่ ลำปาง พิษณุโลก เพชรบูรณ์ ไปเลย เชื่อผม สิครับ

ที่มา: อินทาเนีย ฉบับที่ 1 ปี พ.ศ. 2567 คอลัมน์ เที่ยวกับอินทาเนีย (Journey & Yummy) โดย สุวิทย์ เมฆวิบูลย์ วศ.17