สัมภาษณ์พิเศษ
ดร.วิษณุ ตัณฑวิรุฬห์ วศ.26
กรรมการกำหนดกลยุทธ์และนโยบายด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย (EXIM THAILAND)
“อยู่อย่างรู้ทันกับโลกยุคดิจิทัล”
สิ่งที่น่ากลัวมากที่สุดในยุคนี้ไม่ใช่แค่เรื่องของเทคโนโลยี แต่เป็นเรื่องของความเร็วเพราะในทุก ๆ วัน มีเทคโนโลยีใหม่ ๆ เข้ามาเสมอ “ความเร็ว เป็นสิ่งที่ทำให้เรากลัวมากที่สุด”
ในปัจจุบันคงไม่สามารถปฏิเสธได้ว่าชีวิตเราถูกผูกติดเข้ากับเทคโนโลยีและอินเตอร์เน็ตแทบทุกด้าน ในชีวิตประจำวันจนเรียกได้ว่าเทคโนโลยีไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป ทำให้หลาย ๆ องค์กรเริ่มปรับตัวให้เข้ากับเทคโนโลยี บุคลากรในองค์กรก็ต้องปรับตัวด้วยเช่นกัน หมายความว่าในยุคแบบนี้ใครที่รู้เรื่องของเทคโนโลยีมักจะได้เปรียบกว่าคนอื่น เพรานี้จะเป็นทักษะติดตัวให้กับนิสิตนักศึกษา และพี่น้องประชาชนทั่วไปได้นำไปใช้ประโยชน์อย่างแน่นอน
ทางกองบรรณาธิการวารสารอินทาเนียและรายการพูดจาประสาช่าง ได้รับเกียรติพูดคุยกับวิทยากรที่มีความเชี่ยวชาญทางด้าน IT ระดับประเทศ ดร.วิษณุ ตัณฑวิรุฬห์ วศ.26 กรรมการกำหนดกลยุทธ์และนโยบายด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย (EXIM THAILAND)
ดร.วิษณุ ตัณฑวิรุฬห์ กล่าวว่า รู้สึกยินดีและเป็นเกียรติอย่างมากที่ได้มาร่วมพูดคุยแลกเปลี่ยนมุมมอง และองค์ความรู้ต่าง ๆ ในครั้งนี้
“ผมมองว่าการที่เรานำเรื่องของเทคโนโลยีมาพูดคุยกันในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์หลักคือต้องการที่จะนำความรู้วิชาการเรื่องของเทคโนโลยีมาเผยแพร่ เรื่องเทคโนโลยีไม่ใช่เรื่องยากหากเราพร้อมที่จะพัฒนาและฝึกฝน”
“การฝึกฝนจะทำให้ทำให้พี่น้องประชาชนทั่วไปและนิสิตนักศึกษาได้รับรู้และเข้าใจถึงความเปลี่ยนแปลงและแนวโน้มพัฒนาการของเทคโนโลยีทั้งหลายเหล่านี้นั้นมีประโยชน์ในการศึกษา ในการทำงานอย่างมาก พร้อมกับวิธีที่จะรับมือกับเทคโนโลยีใหม่ ๆ ที่จะเกิดขึ้น ซึ่งจะเห็นได้อย่างชัดเจนว่าอนาคตต่อจากนี้มนุษย์คงมีความจำเป็นที่จะต้องพึ่งพาเทคโนโลยีกันมากกว่าเดิมที่ถอยหลังหรือน้อยกว่านี้ไม่ได้”
มุมมองเกี่ยวกับเทคโนโลยีดิจิตอลที่เปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว
หากพูดถึงคำว่าเทคโนโลยี สิ่งสำคัญโดยมีลักษณะที่จะเปลี่ยนบางคนเรียกว่า Power Landscape ภูมิทัศน์ของอำนาจ เทคโนโลยีอันแรกที่จะเปลี่ยนได้นั้น ขอยกตัวอย่างเมื่อ 1,200 ปีที่แล้ว ประเทศจีนยังไม่ได้เป็นประเทศจีน แต่มี 7 แคว้น เดิมพูดกันคนละภาษา สุดท้ายมีรัฐหนึ่งที่เรียกว่ารัฐฉิน เข้าไปประดิษฐ์หน้าไม้พิเศษปกติแล้วหน้าไม้นั้นยิงได้ทีละดอก แต่การคิดค้นของรัฐฉินสามารถทำให้หน้าไม้ยิงได้ 7 ดอก และโยกเอาเหมือนกับปืนกล ปรากฏว่าไม่กี่ปีรัฐฉินสามารถรวบรวมปราชญ์ทั้ง 7 แคว้นแล้วนำไปประหารชีวิต และมีการบังคับให้พูดเพียงภาษาเดียว บังคับให้ใช้มาตราชั่งวัดอันเดียวกัน
เหตุการณ์ในครั้งนั้นจึงถือกำเนิดเป็นประเทศจีน เพราะฉะนั้นแล้วคำว่าจีนมาจากฉิน หรือ China จักรพรรดิองค์แรกคือ จิ๋นซีฮ่องเต้ ทั้งนี้ผู้อ่านจะสังเกตกันได้แล้วใช่ไหมว่า เทคโนโลยีหนึ่งเดียวทำให้ประวัติศาสตร์เปลี่ยนไปได้อย่างมาก
อีกหนึ่งเทคโนโลยีที่สามารถเปลี่ยนได้นั้นคือการปฏิวัติอุตสาหกรรมซึ่งเกิดที่ประเทศอังกฤษ โดย James Watson ได้คิดเครื่องจักรกลไอน้ำและทำให้เกิดยุคของ Victorian era อังกฤษจึงกลายเป็น Empty ที่พระอาทิตย์ไม่เคยตกดิน
ซึ่งเห็นได้อย่างชัดเจนว่าการเปลี่ยนเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีหนึ่งครั้งทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงแทบทั้งหมดไม่ว่าจะเป็นการเมือง การปกครอง หรือสังคม
สิ่งที่เรากลัวมากที่สุดไม่ใช่แค่เรื่องของเทคโนโลยีที่เปลี่ยนไป แต่เป็นความรวดเร็วของเทคโนโลยี เพราะในทุก ๆ วัน ทุก ๆ เดือน ทุก ๆ ปี มีเทคโนโลยีใหม่เข้ามาเสมอ อุตสาหกรรมในไทยเกิดการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา โดยที่ผู้ประกอบอาจจะยังไม่ได้เตรียมวิธีการรับมือกับปัญหาที่กำลังจะเกิดขึ้น
แม้แต่อาชีพขับรถรับส่งอาหาร ยังกลายเป็นอาชีพที่คนกรุงเทพฯ นิยมและมีรถมอเตอร์ไซต์รับจ้างส่งอาหารที่เยอะมาก ด้วยระยะเวลาเพียง 2 ปี เนื่องด้วยสถานการณ์การระบาดของเชื้อไวรัส COVID-19 ทำให้เกิดอาชีพใหม่ นอกจากนี้แล้วพฤติกรรมของผู้บริโภค และการทำธุรกิจต่าง ๆ ของเจ้าของกิจการ เป็นอีกอย่างหนึ่งที่น่ากลัวและมีการปรับเปลี่ยนได้อย่างรวดเร็วเช่นกัน
“อีกหนึ่งตัวอย่างของ Gordon Moore ผู้เป็นผู้ก่อตั้งของบริษัท Intel โดยเขาได้ตั้งทฤษฎีที่เรียกว่า “Moore’s Law” คือทุก ๆ 2 ปี คอมพิวเตอร์จะมีประสิทธิภาพ 1 เท่าตัวเสมอซึ่งนี้ก็เป็นมาตรฐานของคอมพิวเตอร์ ตั้งแต่ Intel เกิดขึ้นมาจนถึงปัจจุบันกฎนี้ไม่เคยพลาดเลย บางปีอาจจะได้ 1.8 เท่าหรือบางปีอาจจะได้ 1.9 เท่าเลยก็ว่าได้”
การปรับตัวเป็นสิ่งสำคัญในยุคปัจจุบันนี้
อีกสิ่งหนึ่งเวลาที่ผมได้มีโอกาสไปพูดหรือได้ร่วมเสวนาในที่ต่าง ๆ สิ่งหนึ่งที่สำคัญมาก ๆ ที่มักจะโดนถามคือ ลูกหลานควรจะเรียนอะไร หากให้ย้อนกลับไปดูว่าใน Social Media จะมี Air Hostess ที่ตกงานเยอะมากแม้แต่นักบิน ที่มีการโดนปลดในช่วงสถานการณ์ที่เกิดขึ้น ดังนั้นแล้วสิ่งที่เราจะอยู่รอดได้คือการปรับตัว
คำพูดอันหนึ่งที่เหมาะสมมากที่สุดคือ “You Better eat your own lunch” เปรียบเหมือนกับว่าถ้าคุณมีธุรกิจ สิ่งที่คุณจะต้องทำคือกินตัวเอง เช่น จากที่ธุรกิจของคุณเป็นแบบ Offline ก็ให้เปลี่ยนให้เป็นแบบ Online เช่น การเปิดร้านก๋วยเตี๋ยวปัจจุบันมีแบบ Online ไม่ต้องให้ลูกค้ามายืนรอที่ร้าน เป็นสิ่งที่ทุกคนต้องกล้าที่จะทำในสิ่งที่ไม่คุ้นเคย หรือเรียกอีกอย่างว่า เป็นการปรับตัวเพื่อความอยู่รอด
คำว่า “พัฒนา” ต้องไม่มีที่สิ้นสุด
ตอนที่ผมได้ไปเรียนต่อปริญญาโทและปริญญาเอกที่ประเทศสหรัฐอเมริกา ทำให้มีโอกาสได้อ่านหนังสือเยอะมาก และผมก็มีความสนใจเกี่ยวกับเรื่องของการ Hack ในสมัยก่อนการ Hack ไม่ยาก เราสามารถสแกนได้ว่าคอมพิวเตอร์ตัวนี้มีช่องโหว่ตรงไหน เราก็สามารถ Hack ได้เลย ซึ่งนั่นคือการใช้มือ แต่ในสมัยปัจจุบันมีการใช้ AI Hacking
หากถามว่า AI Hacking จะป้องกันได้อย่างไร กว่าตัวผมเองจะได้คำตอบนั้นผมต้องอ่านหนังสือเป็นอย่างหนักพอสมควร การที่จะป้องกัน AI Hacking ได้จะต้องทำ AI Prevention คือการป้องกัน ไม่สามารถบอกได้ว่าตัวเราเองจะต้องเรียนรู้ให้รวดเร็วมากน้อยแค่ไหนถึงจะรับมือกับระบบต่าง ๆ เหล่านี้ได้ แต่ตัวเราเองต้อง “ไม่หยุด” ที่จะคอยพัฒนาหรือศึกษาหาความรู้ใหม่ ๆ อยู่เสมอเพื่อคอยรับมือกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนไป เพราะถ้าคุณหยุดเมื่อไหร่เท่ากับว่าคุณกำลังถอยหลังเมื่อนั้น
Nano Degree ถ้าผมบอกว่าวันนี้เป็นสิ่งที่ผมชอบที่สุดคือเรื่อง EV ผมชอบอ่านเรื่องที่นำรถเก่าไปเปลี่ยนเป็น EV แล้วต้องการบุคคลที่มีความรู้เรื่องของ Battery, Material Sine ดังนั้นแล้วหลักสูตรของมหาวิทยาลัยควรมีสิ่งใหม่ ๆ เข้ามาอาทิ เช่น การเรียนรู้เกี่ยวกับทำธุรกิจแล้วโดนโกงเราควรจะทำอย่างไร หรือขายของอย่างไรจะเก็บคลังสินค้าไว้อย่างไรให้เหมาะสม เพราะฉะนั้นแล้วสิ่งที่มหาวิทยาลัยควรจะทำคือเตรียมความพร้อมให้กับบุคคลากรเพื่อเข้าสู่อุตสาหกรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ส่วนมากโลกของชาวตะวันออกจะไม่ได้แคร์เรื่องวุฒิการศึกษาเท่าไหร่ แต่สนใจว่าเรานั้นสามารถเขียนโปรแกรมได้หรือไม่ มีความรู้เรื่องต่าง ๆ ด้วยหรือไม่ แม้กระทั่งเรื่องของ Lidar เป็นวิธีการสำรวจซึ่งวัดระยะทางถึงเป้าหมายโดยแสดงเป้าหมายด้วยแสงเลเซอร์เป็นจังหวะและวัดพัลส์สะท้อนด้วยตัวรับ แล้วใช้ความแตกต่างระหว่างเวลากลับคืนของเลเซอร์และความยาวคลื่นเพื่อสร้างรูปจำลองสามมิติดิจิทัลของเป้าหมาย
โดยทั่วไป Lidar ใช้สร้างแผนที่ความละเอียดสูง โดยมีการใช้ในวิชาภูมิมาตรศาสตร์ ระบบภูมิสารสนเทศ โบราณคดี ภูมิศาสตร์ ธรณีวิทยา ธรณีสัณฐานวิทยา วิทยาแผ่นดินไหว วนศาสตร์ ฟิสิกส์บรรยากาศ การชี้นำเลเซอร์ การทำแผนที่แถบเลเซอร์ส่งทางอากาศ (Airborne Laser Swath Mapping) และวิชาวัดความสูงด้วยเลเซอร์ (Laser Altimetry) เทคโนโลยีดังกล่าวยังใช้ในการควบคุมและนำทางรถยนต์ขับเคลื่อนตนเองบางส่วนด้วย
ผมเชื่อเลยว่าหากเราชอบหรือสนใจอะไรสักอย่าง เราจะชอบอ่าน ชอบศึกษาในสิ่งนั้น ๆ และสิ่งที่สามารถช่วยให้ผมรู้และเข้าใจได้คือ Google อยากรู้ข้อมูลอันไหน อยากรู้เกี่ยวกับอะไรก็สามารถเข้าไปหาข้อมูลได้ เพราะว่าในทุกวันนี้วิชานั้นเปลี่ยนไป ความรู้เปลี่ยนไป แต่การเปลี่ยนแปลงก็ไม่สามารถทำอะไรเราได้ถ้าเรามีความใฝ่เรียน ใฝ่หาความรู้ และผมเชื่อว่าในปัจจุบันนี้เราหลาย ๆ คนก็ใช้ Google เป็นอีกหนึ่งห้องเรียนในการค้นคว้าหาสิ่งต่าง ๆ ที่สนใจหรืออยากจะศึกษา
Metaverse โลกเสมือนจริงที่กำลังเกิดขึ้น…
อีก 4-5 ปี “Metaverse” หรือที่เรียกว่า “โลกเสมือนจริง” กำลังจะเกิดขึ้น ในอนาคตเราอาจจะไม่ต้องเดินทางเพื่อไปซื้อสินค้าหรือสิ่งของข้างนอก แต่เราอาจจะอยู่ในโลกเสมือนจริงที่สามารถสร้างธุรกิจใหม่ ๆ เพื่อให้ประชาชนได้เข้าถึงนวัตกรรมสิ่งนี้ได้ เมื่อเรื่องของธุรกิจจะเกิดการเปลี่ยนแปลง เรื่องของเงินก็เช่นกัน
ในปัจจุบันมีเงิน 2 อัน คือ Fiat Money เป็นสกุลเงิน ผมมีโอกาสไปถามบุคคลที่มีความเชี่ยวชาญทางด้าน Finance เขาบอกว่า 54% Cryptocurrency จะ Over Take Fiat Money ผมเชื่อว่าคนไทยที่เล่น Cryptocurrency อาจมีไม่ถึง 10% เพราฉะนั้นแล้วในทุกวันนี้โลกกำลังจะเปลี่ยนด้วยความเร็วที่เราอาจจะยังไม่ทันคิดเลยว่าจะรวดเร็วได้ขนาดนี้
อย่างเงินในปัจจุบันโดยส่วนใหญ่เราจะใช้แบบ Digital Money ที่มีการโอนเงินผ่านแอป เพียงแต่เมื่อไหร่ก็ตามเมื่อเงินมีพี่ใหญ่หรือที่เราเรียกว่า Big Brother คือธนาคารชาติ เป็นคนมาควบคลุมการเงินทั้งหมดเขาจะสามารถรู้ได้เลยว่าการเงินของเราเป็นอย่างไรบ้าง จึงถือกำเนิด บิตคอยน์ (Bitcoin) หรือคริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) “สกุลแรกของโลก” และมีมูลค่าสูงที่สุดในตลาดคริปโต ณ ปัจจุบัน สามารถใช้แลกเปลี่ยนสินค้าและบริการได้โดยไม่ต้องผ่านตัวกลาง หมายความว่าแม้จะอยู่ประเทศไหนบนโลกก็สามารถทำธุรกรรมทางการเงินข้ามประเทศได้ เพียงแค่มีอินเทอร์เน็ต และที่สำคัญค่าธรรมเนียมในการทำธุรกรรมนั้นถือว่าถูกมาก หากเทียบกับการทำธุรกรรมผ่านตัวกลาง
บิตคอยน์ใช้เทคโนโลยีบล็อกเชน (Blockchain) ในการบันทึกธุรกรรม โดยบล็อกเชนเป็นเทคโนโลยีในการเก็บข้อมูลที่มีความน่าเชื่อถือและปลอดภัยมากที่สุด มีหลักการทำงานแบบกระจายศูนย์ (Decentralized) ที่สำเนาของข้อมูลจะถูกเก็บไว้ในคอมพิวเตอร์ทุกเครื่องในเครือข่าย และระบบจะมีการตรวจสอบให้ข้อมูลทุกเครื่องตรงกันอยู่เสมอ จึงยากต่อการปลอมแปลงข้อมูล และสามารถตรวจสอบได้อย่างโปร่งใส
“Crypto ออกมาในขณะที่รัฐบาลทั้งหลายก็พยายามที่จะออก อาทิเช่า Bath Digital, Yuan Digital, Dollar Digital ทั้งหลายเหล่านี้นั้นสามารถสู้กันได้หรือไม่”
ปริมาณของเงินนั้นมีผลเรื่องของ Supply Demand อย่างเรื่องที่ว่าทำไม US Dollar ถึงกลายเป็นเงินหลักของโลก เหตุผลมีอยู่นิดเดียว ตอนที่เขาชนะสงครามโลกครั้งที่ 2 เขาออกกฎมาข้อหนึ่งว่าถ้าคุณจะซื้อขายน้ำมันต้องใช้ US Dollar เท่านั้นจึงทำให้มีการใช้ US Dollar เยอะมากพอเยอะมากขึ้นเรื่อย ๆ จึงกลายเป็นตระกูลหลัก แต่ในปัจจุบันนั้นมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นแล้วไม่จำเป็นต้องเป็น US Dollar ความต้องการเริ่มลดน้อยลง แต่ความต้องการของ Cryptocurrency เริ่มเพิ่มขึ้น
“ในปัจจุบันยังเป็นการต่อสู้กันอยู่ระหว่างเงินจริงกับ Crypto ช่วงนี้อาจจะเป็นในรูปแบบเสี่ยงสูงได้กำไรเยอะ เสี่ยงน้อยกำไรน้อย หากถามว่าจะลดความเสี่ยงได้อย่างไร ชาววิศวกรอย่างเรา ๆ ลดความเสี่ยงด้วยปัญญา เราก็ต้องไปศึกษาว่า Crypto นั้นมีข้อดีข้อเสียอย่างไร ทำไมถึงลง ทำไมถึงขึ้น และต้องรู้ให้ถ่องแท้เพราะว่าในสมัยก่อนมีแค่ บิทคอยน์ตระกูลเดียวใน15 ปี ผ่านไปมี 7,000 ตระกูล เสี่ยงมากกำไรเยอะ เสี่ยงน้อยกำไรน้อย”
ดังนั้น เทคโนโลยีในปัจจุบันมีการพัฒนาอยู่ตลอดเวลา หากเรายังไม่เร่งปรับตัวหรือเตรียมความพร้อมอาจจะทำให้เราไม่ตรงต่อตลาดโลกหรืออาจจะทำให้ธุรกิจหรืองานที่ทำเกิดการติดขัดขึ้นมาได้ เพราะฉะนั้นแล้วการฝึกฝนหรือการใฝ่หาความรู้พร้อมกับลงมือปฏิบัตินั้นเป็นสิ่งที่ทุกคนไม่ควรมองข้ามเพื่อเพิ่มทักษะและศักยภาพในการทำงานและการดำรงชีวิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ